27-06-18 Hoe breng je talent tot bloei: in gesprek met Marit Bouwmeester

Marit Bouwmeester over Talent: keihard werken.  Of is er meer? 

Op 27 juni nam Forzes een voorschot op de zomer met een zeer goed bezochte Open Netwerk Bijeenkomst. Klanten, vrienden en netwerkgenoten gingen onder leiding van collega Evert Pruis in gesprek met meervoudig zeilkampioen Marit Bouwmeester als inspirator. Zelden keken op een zonnige dag in een strandtent zo weinig mensen naar de zee...

Talent wordt vaak geassocieerd met spectaculaire prestaties. Bijvoorbeeld in sport, muziek en dans. Er zijn steeds meer adembenemende talentenprogramma’s op tv, die heel veel kijkers trekken. Op YouTube kom je video's tegen van grote sporters zoals Michael Jordan. En ook organisaties zoeken naar excellente talenten: zij richten young talent traineeships in en hopen op die manier ‘talenten’ aan zich te binden. Maar hoeveel aandacht besteden we aan het ontwikkelen van talenten die niet meteen als spectaculair worden ervaren? Talent is een woord dat veel associaties oproept. Wat is talent? Heb je talent, of… ben je een talent?

In een met ruim 55 deelnemers "uitverkochte" Beachclub People in Kijkduin ontspon zich onder de rook van de net gefinishte Volvo Ocean Race een interessante dialoog over talent. Wat is het? Wat is de rol van oefenen en welk deel is aangeboren? Heeft het zin om te investeren in talent dat niet onmiddellijk op de voorgrond treedt?

Na een opwarmer met stellingen zette Marit in met een persoonlijk en inzicht gevend verhaal over haar gedrevenheid en keihard werken. Collega Evert Pruis, gespecialiseerd in talentmanagement en de manier waarop dat kan renderen in organisaties ging vervolgens in gesprek met Marit en de deelnemers. Missie: inspiratie opdoen en voor jezelf één concrete actie bedenken voor het door ontwikkelen van je talent.

Lessen van Marit

“Ik geloof niet in talent, ik geloof in keihard werken”.

Marit begon met zeilen toen ze 6 jaar was. In een 'optimist' in Friesland. Op haar 13e kwam ze in de jeugdkernploeg zeilen. Daarna heeft ze aansprekende resultaten behaald met Olympisch goud op de spelen van Rio als (voorlopig) hoogtepunt. In deze periode was het niet alleen goud wat er blonk; in de loop van haar zeilcarrière heeft Marit een heldere visie ontwikkeld op de manier waarop dit soort prestaties behaald kunnen worden.

Volgens Marit heb je een basistalent dat pas tot bloei komt als je er keihard voor werkt. Ook steun van familie bleek een belangrijke factor. Uiteindelijk is haar broer die ook talentvol was, maar blessures kreeg haar coach geworden.

Al vroeg koos Marit voor topsport. Ze besloot dat ze goud wilde winnen. Ze wilde de beste worden en haar eerst idee was 'doe wat de Chinezen doen, kopieer het gedrag van andere kampioenen'. Dat bracht haar op het spoor van haar eerste coach met de vraag "Hoe win ik goud?" Antwoord: "snel volwasssen worden, op jezelf wonen, 300 dagen per jaar in het buitenland spenderen, elk klein detail trainen en je omringen met de beste mensen". Hij pushte haar tot, en soms over, de grens. "Je kunt wel naar anderen kijken, maar je moet altijd het beste uit jezelf halen". Grote doelstellingen en jezelf uitdagen, dat heeft ze van hem geleerd. En elke dag in de weer zijn met beter worden. Uiteindelijk heeft ze van haar 16e tot haar 24e met hem gewerkt. Hij liet haar letterlijk vallen toen ze zilver won i.p.v. goud. Achteraf ziet ze zichzelf als een meisje dat weinig nadacht en afhankelijk was van haar coach. Het jaar 2013 had ze nodig om daar van bij te komen.

“Je moet jezelf grote doelen stellen. Je gaat geen acht jaar trainen om tweede te worden."

Daarna werkte ze aan het eigenaarschap van haar talent. "Wat anderen doen kan ik niet beïnvloeden, ik kan alleen zelf keuzes maken". De coach die ze vervolgens kreeg  stelde vooral steeds vragen: Wat heb je nodig? Wat wil je? Daardoor kreeg ik bij elke zelfstandige beslissing meer zelfvertrouwen.

“Je komt er niet als je alleen maar je dingetje doet. De vraag is: ben je op je training of ben je aan het trainen. Ben je op het werk of ben je aan het werk?”.

"Ik zocht mensen om me heen die er zelf ook belang bij hadden dat ik goud won. En ik ben gaan werken aan mijn mentale kant". In die tijd is ze ook gaan kijken hoe speciale eenheden zoals de commando's dat doen, blijven presteren onder druk. Ze leerde haar eigen twijfel en de angst als grootste concurrent zien.

Marit hield een gloedvol, inzichtgevend, ontroerend en kwetsbaar vehaal over haar ontwikkeling als topsportster. Met als rode draad die van groei naar onafhankelijk sporter die zelf afweegt wat belangrijk is. Van afhankelijk zeilmeisje naar zelfbewuste vrouw die zich bewust is van haar talenten en valkuilen en daar op weet te reflecteren. Aanvankelijk stellig in haar opvatting over keihard werken als misschien niet de bron, maar wel de motor die maakt waar ze nu is. "Het enige wat je kan doen is vol flair en met een beetje arrogantie uitvoeren wat je altijd doet". Inmiddels is haar broer haar coach en werkt ze nog meer aan haar mentale kant. 

Gaandeweg haar verhaal blijkt uiteindelijk dat de ontwikkeling van de mens Marit naast het sportieve talent misschien wel de doorslag geeft bij het omzetten van aanleg in klinkend resultaat. Wellicht is haar grootste talent wel dat ze zich de steeds als ze zich beknot voelt vrij weet te vechten van ongezonde bemoeizucht en belemmerende overtuigingen...

Na een korte pauze nam Evert vervolgens de helmstok in handen.

Dialoog over talent door Evert Pruis

Evert signaleert dat het steeds lastiger wordt om sleutelposities in organisaties in te vullen. Tegelijkertijd is hij er getuige van dat een immens reservoir aan potentieel in organisaties ongebruikt blijft. Sinds 2008 spreekt hij jaarlijks op het congres van de interbationale ATD (Association for Talent Development) over talent management, talentontwikkeling en innerlijk leiderschap.

“Talent bestaat wel degelijk. Het gaat erom talenten te spotten en tot bloei te brengen”.

Evert ging in dialoog met Marit en de deelnemers aan de hand van een viertal vragen:

Wat is talent?

Een korte inventarisatie leverde verschillenden beelden:

• "Dat ervaren collega's in complexe problemen vaker en sneller goede besluiten nemen. Dat je herkent, daar wil ik heen"
• "Dat je je gevoel volgt"
• "Wat je doet met passie en plezier; waar doorzetten weinig moeit kost"
• "Wat schijnbaar vanzelf gaat en waar je blij van wordt"
• "Je moet het doen; het komt er gewoon uit"
• "Waar je doorzettingsvermogen blijkt" 

Evert: "We hebben de neiging om bij sport en in het werk naar de opbrengst te kijken en niet naar de weg om daar te komen. Het is nature én nurture. Er is meer dan aanleg, het gaat ook om doorzettingsvermogen. De vraag is: "is dat ontwikkelbaar?" Waarschijnlijk is het een een combinatie. Aanleg, jezelf triggeren om iets op te pakken, doorzetten en motiverende resultaten boeken die je doelen dichterbij brengen.

Wat is nu jouw talent?

Evert: "De vraag is hier niet "waar ben je trots op?", maar "waar heb je plezier in?" Daarmee gingen deelnemers in gesprek, op zoek naar het talent in de ander op basis van iets dat hij of zij gedaan heeft en met plezier aan terugdenkt. 

Evert: "Talent herken je als je de vraag stelt: 'en wat heb je nu gedaan?', en dat er dan géén antwoord komt, dan ben je op de goede weg." Kenmerk is ook dat anderen vaak beter je talent zien dan jijzelf. Het is voor jezelf lastig onder woorden te brengen. Vaak is het een samenspel tussen verschillende talenten dat je ergens brengt.

Hoe breng je talent tot bloei?

Volgens Marit is het meer dan hard werken, dat kan namelijk ook een valkuil zijn. Zelf is zij op een gegeven moment gaan mediteren om te merken dat je ook onbewust gpede keuzes kunt maken. Het gaat om laten gebeuren én vasthouden aan wat je al doet. Het is ook belangrijk om je veilig te voelen om je talent tot bloei te laten komen.

Evert schetst de mythe van de 10.000 uur oefenen die Malcolm Gladwel introduceerde. Dat verhaal is gebaseerd op onderzoek van Anders K. Ericssonon. Het blijkt niet om het aantal uren te gaan maar de kwaliteit. Vanuit het persoonlijk perspectief gaat het dus om bewust oefenen in het moment van het werk. Feedback moet je organiseren tijdens en in het werk, kort op de uitvoering. Daarnaast zijn er nog twee perspectieven die helpen bij het beantwoorden van de volgende vraag.

Waar wil je zelf mee aan de slag?

Vanuit de organisatiekunde is het van belang om allereerst te kijken naar je positie. Zet je je talent in om het doel van de organisatie te bereiken? Heb je een kern- of kritieke positie in je organisatie?  Kun je die kwijtraken? Professor Lideweij van der Sluis geeft in haar boek 'Talent is goed, ambitie is beter' aan dat het erom gaat dat organisaties talent effectief weten in te zetten. Dat vraagt zeker ook ook om het managen van intrinsieke motivatie en ambitie.

Als je vervolgens de pet opzet van de innovatiekunde kun je met Clayton Christensen kijken met de bril van verstorende innovaties. "Alles wat ingewikkeld en duur is, wordt eenvoudig en goedkoop". Hoe toekomstbestemdig jouw rol of functie, anticipeer daar op. 

Met deze perspectieven ging de groep weer in duo's aan de slag met de vragen: Hoe zie jij je doorontwikkeling? Welk perspectief triggert je? En waar wil je mee aan de slag?

Na sondering van de opbrengst en een korte samenvating door Evert en Marit kreeg de uitwisseling, nadat de deelnemers zich met enige moeite van het onderwerp hadden losgemaakt, vervolg in het sociale deel van de bijenkomst. 

“Talent is ok, maar je komt er niet zonder hard werken (Marit) Het is passie x perseverance; dat maakt dat talent to bloei komt (Evert)

Netwerken

Na afloop van het inhoudelijke programma werd het gesprek met een drankje en hapje geanimeerd voortgezet op het terras. De zon, de plek, de gasten, de inhoud, de openheid van Marit, Evert die schijnbaar moeiteloos het gesprek leidt...We kijken terug op een bijeenkomst met een gouden randje. 

Veel dank aan Marit en natuurlijk ook collega's Sander, Jolanda en Evert voor jullie bijdragen. Dank ook jong talent Iris, Marloes, Riemer en Kylian, hopelijk zien we jullie vaker. Kylian, dank voor je bijdrage aan dit verslag. Tot slot dank aan onze gasten voor hun inzet en actieve deelname. Het netwerk werkt!

Marit volgen? Volg haar bij de voorbereding voor de olympische spelen in Tokio